Page 15 - Diyabet Sayı:71

Diyabetimle hızlı koşu, futbol, güreş, dalış, tırmanma gibi sporlar hipoglisemi riski düşüktür ve bu hastalarda

hipoglisemi için genellikle özel bir önlem alınması
ise çoğunlukla anaerobiktir ve kısa dönemde kan
gerekmez.
glukozunu genellikle yükseltici etkileri vardır. Çok
EGZERSİZ yüksek şiddette yapılan egzersizler süresine göre uzayabilir. Bunun için geceyi kapsayan bazal insülin
kan glukozunu yükseltir veya sabit tutabilirler. Türü
Egzersiz ile oluşan hipoglisemi riski 48 saate kadar
hangisi olursa olsun yarışmalı sporlar stres nedeni ile
kan glukozunu genellikle yükseltirler.
dozlarında yaklaşık yüzde 20 azaltma, sık aralıklı
Genel olarak diyabetiklere haftada 150 dakika ve
dozunda azaltma, hemen egzersiz sonrası glisemik
48 saatten fazla ara vermeden orta şiddetli aerobik insülin kullananlarda son prandiyal bolus insülin
indeksi düşük karbonhidrat tüketme, gece ara öğünü
egzersiz yapmaları ve ek olarak haftada 2-3 seans alma, sürekli glukoz takip sistemi kullanmak gibi
ardışık olmayan günlerde direnç egzersizi yapmaları önlemler alınabilir.
önerilmektedir. Egzersiz türü ve şiddeti seçilirken
hastalığın seviyesi ve hastanın sağlık durumuna göre İnsülin kullanan hastalarda son bolus insülin
bireysel olarak karar verilmelidir. Orta şiddette bir dozundan sonraki 2-3 saat içinde aerobik egzersiz
egzersiz temposuna ulaşana dek egzersiz yoğunluğu yapılması durumunda egzersiz şiddetine göre
ve süresi kişinin toleransına göre yavaşça bolus insülin dozunun yüzde 25-75 oranında
artırılmalıdır. Direnç egzersizleri için azaltılması uygun olabilir. Egzersiz
de büyük kas gruplarını içeren ve öncesi son bolus insülin dozu egzersiz
10-15 tekrardan oluşan setlerden sırasında kullanılacak kaslardan uzak
1-3 defa olmak üzere 8-10 bir bölgeye yapılmalıdır (Örneğin;
egzersiz hareketi yapılması Bisiklet sürme için kol, tenis için
önerilmektedir. Özellikle karın uygun olabilir). Egzersiz
tip 1 diyabet hastalarında öncesi kan glukoz düzeyleri ideal
derin suya dalış, dağa olarak 90-250 mg/dl aralığında
tırmanış gibi spor türleri olmalıdır.
önerilmemektedir. Eğer kan glukozu < 90 mg/dl ise
egzersizden önce egzersiz süresi ve
Egzersizin çok aç karnına şiddetine göre 15- 30 gr hızlı emilen
veya yemekten hemen sonra KH (Örneğin. meyve, meyve suyu,
yapılması sakıncalıdır. Günün hangi glukoz tablet) alınması gerekir.
saatinde yapılacak egzersizin daha uygun Egzersiz sırasında da kan glukozu takibine
olacağı konusunda bir görüş birliği yoktur ancak göre her 30-60 dakikada bir tekrar 15-30 gr KH
sabah saatlerinde yapılan egzersizlerin o saatlerde alınması gerekebilir (Orta şiddette egzersiz için 0.5
kortizol düzeyinin daha yüksek olmasına bağlı olarak gr/kg/saat, yüksek şiddetli egzersiz için 1 gr/kg/saat
öğleden sonra yapılan egzersizlere göre hipoglisemi KH). Hastanın yanında kan glukoz düzeyini hızla
açısından daha az riskli olacağı bildirilmektedir. Bu yükseltebilecek KH kaynakları (glukoz tablet, glukoz
konuda hastanın koşulları belirleyici olmakla beraber, jel, kesme şeker, meyve suyu) bulunmadıkça, özellikle
ideal olarak ana öğünden 1-3 saat sonra yapılması insülinin pik etkisinin olduğu zamanlarda egzersizden
önerilebilir. Egzersiz öncesi ve sırasında yeterli sıvı kaçınmak gerekir. Egzersiz sırasında hipoglisemi
alımı sağlanmalıdır. semptomları gelişirse, mümkünse hemen kapiller kan
glukoz ölçümü yapılmalı ve KH içeren sıvı ya da besin
Egzersiz sırasında hipoglisemiden nasıl alınmalıdır.
korunmalıyım?
Bütün bu önlemlere rağmen hipoglisemi ihtimalinin
Egzersiz sırasında kaslarda insülin duyarlılığında olabileceği akılda tutulmalı ve bu konuda hastalar
ve glukoz kullanımında artış olur. Bu durum uyarılmalıdır. Hipoglisemi riskine karşı diyabetli
özellikle insülin veya insülin salgılatıcı ilaç kullanan bireylerin, yalnız egzersiz yapmamaları; egzersiz öncesi,
hastalarda tedavi dozu veya karbonhidrat tüketimi sırası ve sonrasında kan glukoz düzeylerini ölçmeleri,
değiştirilmemiş ise hipoglisemiye yol açabilir. gerekirse egzersiz öncesi ve sonrası insülin dozlarını
İnsülin veya insülin salgılatıcı ilaç kullanmayanlarda azaltmaları önerilmelidir.

NİSAN 2023 13